Standaardisatie binnen corporatiewereld
Woningcorporaties moeten in steeds grotere mate verantwoording afleggen over hun resultaten. Aan een veelheid van instanties. ‘Omdat wij willen dat zij zich richten op hun kernactiviteiten, zorgen we er momenteel voor dat rapporteren zo eenvoudig mogelijk wordt’, vertelt Erik Jan van Kempen, voormalig directeur Woningmarkt en nu programma-directeur-generaal Omgevingswet van het ministerie van BZK. ‘Standaardisatie blijkt cruciaal.’
De corporatiesector wordt gekenmerkt door een grote diversiteit. De kleine vierhonderd corporaties bestaan deels uit grote vastgoedondernemingen met tot wel 70.000 woningen, maar biedt ook plaats aan kleine corporaties van vijftig woningen en vrijwilligersbesturen. De sector staat voor grote uitdagingen. Niet alleen verdergaande verantwoording, ook verduurzaming is een onderwerp dat de komende jaren aan belang zal winnen. Het toenemend aantal huishoudens in Nederland, zeker in de stedelijke gebieden, stelt de sector voorlopig hoe dan ook voor een opgaaf.
Het Rijk, de Belastingdienst, het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en de eigen accountant vragen woningcorporaties periodiek om gegevens. Deze behoefte aan gegevens is de afgelopen jaren, als gevolg van wijzigingen in de regelgeving die weer het gevolg was van een aantal incidenten in de sector, alleen maar toegenomen. Om die reden ging Erik Jan van Kempen enige tijd geleden het gesprek aan met bestuurders en hoofden Bedrijfsvoering van verschillende woningcorporaties. Zijn conclusie is duidelijk: er valt de komende jaren een verdere professionaliserings-slag binnen de sector te verwachten.
Bestuurders en hoofden Bedrijfsvoering willen steeds vaker gedetailleerd inzicht in hun bedrijfsvoering, merkt Erik Jan. Daarnaast willen ze eenvoudig kunnen rapporteren over hun resultaten. ‘Een ander gebied waarop corporaties zich verder willen ontwikkelen is het standaardiseren van werkwijzen. Denk aan rapportagestandaarden. Alleen wanneer elke uitvragende partij de data in dezelfde bestandformaten verlangt, is het mogelijk efficiënt te werk te gaan.’
Pragmatische oplossing
Standaardisatie werd het toverwoord. Hoewel van oudsher binnen de branche veel aan verantwoordingsinformatie werd gedaan, was de manier waarop dit gebeurde door de jaren heen nauwelijks veranderd; overtypen van gegevens was tot voor kort nog aan de orde van de dag. ‘Toen we zochten naar standaarden, kwamen we uit bij SBR. Dat is een pragmatische oplossing om op een eenduidige manier te werk te gaan en zo de administratieve lasten te beperken. De Belastingdienst en de Kamer van Koophandel vragen gegevens uit met SBR, en ook internationaal is het een bekende, veelgebruikte standaard voor het aanleveren van rapportages.’
Hoewel SBR een logische keuze was voor het rapporteren van data, waren partners niet meteen overtuigd van het nut. Dat kwam volgens Erik Jan met name doordat de term nog weinig bekendheid genoot binnen de corporatiesector. Maar wellicht speelde ook mee dat de oplossing werd gepresenteerd door het Rijk. ‘SBR was de beste standaard die we beschikbaar hebben. Je kunt er als corporatie op een eenduidige manier je rapportagedata mee aanleveren. Meervoudig gebruik van dezelfde data zorgt bovendien dat je dubbel werk voorkomt. Een ander voordeel is dat SBR geen omvangrijk en complex ICT-project is. Je kunt het stapsgewijs invoeren, bijvoorbeeld door te starten met pilots. De gesprekken die ik voer, dragen bij aan een beter begrip voor deze verandering.’
Erik Jan is enthousiast over de manier waarop de samenwerking tussen het ministerie, de koepelvereniging Aedes en de corporaties verloopt. ‘Een goede relatie met de omgeving om ons heen is essentieel als je successen wilt bereiken. Ieder heeft een eigen verantwoordelijkheid, maar dat neemt niet weg dat je elkaar op verscheidene vlakken kunt ondersteunen. Vanuit het Rijk wilde ik graag een bijdrage leveren aan de doorontwikkeling van de sector. We probeerden daarom niet uitsluitend te vragen om verantwoordingsgegevens, maar zochten ook naar een manier om ondersteuning te bieden. Met SBR denk ik die manier te hebben gevonden.’
Convenant Verbetering Informatievoorziening Woningcorporatiesector helpt
Verbetering van de informatievoorziening binnen de corporatiesector met als uiteindelijke doel om informatie-uitwisseling met één druk op de knop mogelijk te maken en daarmee de administratieve lastendruk te verminderen. Dat is het doel van het Convenant Verbeteren Informatievoorziening Woningcorporatiesector die brancheorganisatie Aedes, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de Autoriteit woningcorporaties en Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) eind 2017 tekenden. Ook het verminderen van de omvang van de uitvraag en het verhogen van de kwaliteit van de verantwoording zijn onderdeel van het convenant.
Aanleiding voor het convenant is de toenemende complexiteit en hoeveelheid van de gegevens waardoor de huidige systemen en processen voor gegevensuitwisseling niet meer voldoen. Om dit op te lossen is samenwerking van de gehele corporatiesector nodig. Eerste stap is de realisatie in 2018 van een nieuwe, op Standard Business Reporting (SBR) gebaseerde, voorziening voor informatie-uitwisseling. De ondertekenaars van het convenant spraken af dat het gebruik van SBR de standaard wordt voor gegevensuitwisseling binnen de corporatiesector. SBR is de internationale standaard voor bedrijfsmatige rapportages tussen overheid en organisaties. De corporatiesector is hiermee een van de koplopers in Nederland die als sector aansluit bij SBR.
Bron: SBR-NL